بیماری های خونی شامل مشکلاتی مانند کم خونی، اختلالات خونریزی دهنده مانند هموفیلی یا ،ه شدن خون و انواع سرطان ها می شود. برای تشخیص و درمان هر یک از این بیماری ها باید به متخصص هماتولوژی مراجعه کرد.
مشکلات ژنتیکی، عفونت ها یا کمبود برخی مواد مغذی باعث بیماری های خونی می شود. گاهی اوقات عوامل محیطی بر بدن تأثیر می گذارد و باعث ایجاد بیماری های خونی در کودکان مانند اختلالات گلبول های سفید می شود.
لوسمی، لنفوم یا میلوم سلول پ،ما انواع جدی و نسبتاً جدی بیماری های مرتبط با خون هستند. کم خونی شایع ترین نوع است و برع، تا،می مشکل نادری در دسته بیماری های مرتبط با خون است.
برای آشنایی بیشتر با بیماری های خونی در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتر دکتر تعدادی از بیماری های مرتبط با خون مانند هموفیلی را معرفی کرده ایم تا با ماهیت و علل آن بیشتر آشنا شوید.
در نهایت در انتهای همین صفحه و در ،مت نظرات سوالات خود را از کارشناس سلامت در مجله پزشکی و سلامت دکتر دکتر بپرسید تا پاسخگوی شما باشد.
انواع بیماری های خونی
بیماری های خونی باعث می شود برخی از اجزای خون به درستی عمل نکنند. به ،وان مثال، گلبول های قرمز به درستی ا،یژن را به ،مت های مختلف بدن منتقل نمی کنند یا گلبول های سفید از بدن در برابر عفونت محافظت نمی کنند. پلاکت ها ممکن است عملکرد خود را در فرآیند انعقاد خون به خوبی انجام ندهند و در نتیجه بدن در هنگام خونریزی با مشکلات مختلفی مواجه می شود.
اختلالات خونی می تواند سرط، یا غیر سرط، باشد. بسیاری از سرطان های خون ریشه در مشکلات ژنتیکی دارند. برخی از بیماری های مرتبط با خون علائم خاصی ندارند و حتی نیازی به درمان ندارند. اما بیماری های خونی از طریق معایناتی مانند آزمایش خون مشخص می شوند. برای تشخیص و درمان آن باید با هماتولوژیست یا هماتولوژیست مشورت کنید.
کم خونی
افراد مبتلا به کم خونی دارای تعداد کمی گلبول قرمز هستند. کم خونی خفیف اغلب علامتی ندارد و موارد شدیدتر می تواند باعث خستگی، رنگ پریدگی پوست و تنگی نفس در حین فعالیت شود. انواع کم خونی در ج، زیر آمده است:
هموفیلی
هموفیلی یک اختلال ژنتیکی است که در آن خون نمی تواند به درستی ،ه شود. افراد مبتلا به این بیماری برای مدت طول، پس از عفونت خونریزی می کنند. هموفیلی به دلیل کمبود یا عدم وجود برخی پروتئین ها در خون رخ می دهد. این پروتئین ها فاکتورهای ،ه کننده نامیده می شوند و برای توقف خونریزی و تشکیل ،ه ضروری هستند.
سرطان خون
لوسمی نوعی سرطان است که از مغز استخوان شروع می شود. در نتیجه این بیماری، سلول های خونی با رشد غیر طبیعی در مغز استخوان فرد مبتلا تشکیل می شود. در نتیجه سلول های اضافی به سلول های سالم حمله می کنند و تجمع آنها در مغز استخوان باعث می شود سلول های سالم نتوانند به درستی عمل کنند.
علت دقیق لوسمی هنوز کشف نشده است، اما عواملی مانند سن و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی در ایجاد آن دخیل هستند. کودکان و افراد مسن بیشتر از سایر گروه های سنی مستعد ابتلا به سرطان خون هستند. برخی از اختلالات ژنتیکی نیز از دلایل این سرطان هستند.
لنفوم
لنفوم نوعی سرطان است که در سیستم لنفاوی بدن شروع می شود. سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی است و به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک می کند. این ،مت از بدن شامل غدد لنفاوی، طحال و تیموس است. علت لنفوم کاملاً مشخص نیست، اما عفونت با برخی ویروس ها یا سیستم ایمنی ضعیف عواملی هستند که احتمال ابتلا به آن را افزایش می دهند.
تا،می
تا،می نوعی کم خونی ارثی است که در آن بدن فرد نمی تواند هموگلوبین کافی تولید کند. به همین دلیل اهدای خون به افراد مبتلا به این بیماری در بازه های زم، مشخص ضروری است. از علائم تا،می باید به رنگ پریدگی و تغییر شکل استخوان های بدن به خصوص صورت اشاره کرد. در بیماران مبتلا به این نوع کم خونی ضربان قلب افزایش یافته و معده آنها نفخ می شود.
اختلالات گلبول قرمز
ابتلا به اختلال گلبول قرمز منجر به ناتو، این سلول های خونی در رساندن ا،یژن به ،مت های مختلف بدن می شود. ج، زیر اختلالات گلبول قرمز را نشان می دهد:
ژنتیک، بیماری های مزمن، کمبود مواد مغذی و برخی اختلالات مغز استخوان باعث بروز این اختلال می شود.
پلی سیتمی ورا
پلی سیتمی ورا بیماری است که باعث می شود مغز استخوان گلبول های قرمز اضافی تولید کند. در نتیجه خون غلیظ می شود و علائمی مانند خستگی، خارش، فشار خون بالا و سرگیجه در فرد ظاهر می شود. علت این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست. واضح است که نقش ژنتیک هنوز جدی است.
اختلال گلبول های سفید
گلبول های سفید خون سلول های مهمی هستند که با عفونت ها و بیماری های مختلف در بدن مبارزه می کنند. اگر عملکرد این سلول ها مختل شود و تعداد آنها کمتر یا بیشتر از حد طبیعی باشد، بیماری ها و مشکلات مختلفی در بدن ظاهر می شود. افزایش گلبول های سفید خون در نتیجه عفونت و التهاب رخ می دهد. کاهش آن به دلیل مشکلاتی مانند عفونت های شدید، اختلالات مغز استخوان و بیماری های خود ایمنی است.
اختلال پلاکتی
اختلالات پلاکتی گروهی از بیماری ها هستند که عملکرد یا تعداد و تولید پلاکت ها در آنها مشکل ساز است. این سلول های کوچک نقش مهمی در ،ه شدن خون و جلوگیری از خونریزی دارند. بیماری های مغز استخوان، عفونت ها و کمبود برخی مواد مغذی و ویتامین ها از جمله انواع شایع اختلالات پلاکتی در بدن هستند.
بیماری فون ویلبراند
بیماری فون ویلبراند ناشی از کمبود یا اختلال فاکتور فون ویلبراند است. فاکتور فون ویلبراند پروتئینی است که باعث می شود پلاکت ها به هم ب،بند و در محل آسیب خون به هم ب،بند. اگر چنین عاملی در بدن وجود نداشته باشد، خونریزی قطع نمی شود و در روند انعقاد خون اختلال ایجاد می شود.
ا،ر افراد مبتلا به بیماری فون ویلبراند یک ژن جهش یافته را از یکی از والدین بیولوژیکی خود به ارث برده اند. برخی افراد پس از ابتلا به برخی از انواع سرطان به این بیماری مبتلا می شوند. گاهی اوقات اختلالات خودایمنی یا بیماری قلبی باعث بیماری فون ویلبراند می شود.
ترومبوسیتمی اولیه
ترومبوسیتوز نوعی بیماری خونی است که باعث تولید بیش از حد پلاکت ها در مغز استخوان می شود. این سلول ها که در انعقاد خون نقش دارند، اگر تعدادشان زیاد باشد باعث ایجاد ،ه خون در سیاهرگ ها می شود. جهش های ژنی و عوامل ژنتیکی از علل ترومبوسیتمی اولیه هستند.
سندرم میلودیسپ،تیک
سندرم میلودیسپ،تیک یا MDS نوعی بیماری خونی است که در آن مغز استخوان نمی تواند سلول های خونی کافی تولید کند. منظور از گلبول های خون، گلبول های سفید، گلبول های قرمز و پلاکت ها است. علت این سندرم ناشناخته است، اما بیشتر در افراد بالای 60 سال دیده می شود. افرادی که تحت تاثیر پرتودرم، قرار گرفته اند نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
ترومبوسیتوپنی
ترومبوسیتوپنی وضعیتی است که در آن تعداد پلاکت ها کمتر از حد طبیعی است. اگر پلاکت ها کم باشد، در صورت نیاز نمی توان از خونریزی و ،ه شدن خون جلوگیری کرد. علل این بیماری اختلالاتی است که در تولید پلاکت در مغز استخوان ایجاد می شود. به ،وان مثال، ابتلا به سرطان خون و لنفوم می تواند چنین مشکلی را ایجاد کند.
انعقاد
ترومبوز مشکلی است که به دلیل آن ،ه خون در داخل رگ خونی تشکیل می شود. این ،ه جریان خون را مسدود می کند. در طی جراحی های مختلف احتمال ،ه شدن خون وجود دارد. در واقع هر عاملی که باعث آسیب به شریان ها و رگ های خونی شود می تواند باعث ،ه شدن خون شود. به ،وان مثال، واسکولیت یکی از علل این بیماری خونی است.
میلوم سلول پ،ما
میلوم پ،ما سل یا مولتیپل میلوما نوعی سرطان خون است که در آن سلولهای پ،ما به طور غیر طبیعی ت،یر میشوند و منجر به تومورهایی در مغز استخوان میشوند. این تومورها به استخوان ها آسیب می رسانند و عوارضی مانند درد و ش،تگی ایجاد می کنند. جهش های ژنتیکی، افزایش سن و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی از علل ایجاد میلوم سلول های پ،ما هستند.
بیماری های خونی در کودکان
احتمال ابتلای کودکان به بیماری هایی مانند کم خونی، هموفیلی، تا،می و سرطان خون بسیار زیاد است. کودک، که از بیماری های مختلف خونی رنج می برند از مشکلاتی مانند خستگی و ضعف رنج می برند. این کودکان معمولا رنگ پریده هستند و از تب و عفونت های مکرر رنج می برند. این کودکان علائم مختلف دیگری مانند بزرگ شدن طحال و درد استخوان یا مفاصل را تجربه می کنند.
پزشکان برای درمان بیماری های خونی باید به چه تخصص هایی مراجعه کنند؟
برای درمان انواع بیماری های خونی باید با پزشکی مشورت کرد که بداند خون و سرطان چیست و روش درم، صحیح را انتخاب کند. پزشک، که در زمینه هماتولوژی تخصص دارند از طریق روش های تشخیصی مختلف مانند آزمایش خون کامل، آزمایش خون تخصصی، نمونه برداری از مغز استخوان و بیوپسی، بیماری های مختلف خون را تشخیص می دهند.
این پزشکان برای درمان بیماری های مرتبط با خون از روش هایی مانند شیمی درم،، رادیوتراپی، پیوند مغز استخوان و داروهای مختلف برای کنترل وضعیت بیمار استفاده می کنند. کم خونی یکی از شایع ترین بیماری های خونی است که با روش هایی مانند تزریق خون و پلاکت درمان می شود.
برای مراجعه به بهترین پزشکان از سامانه پزشک الکترونیک کمک بگیرید. در این پلتفرم آنلاین، نظرات بیماران قبلی هر پزشک را بخو،د و با در نظر گرفتن رتبه های پزشک، از آنها ،ت آنلاین بگیرید.
منابع:
Hematology.org
healthdirect.gov.au
webmd.com
سوالات متداول در مورد بیماری های مرتبط با خون
کم خونی، تا،می، هموفیلی و لوسمی شایع ترین بیماری های خونی هستند.
خستگی، خونریزی آسان، کبودی در نقاط مختلف بدن و عفونت های مکرر از علائم کم خونی است.
بله، با ورزش منظم، تغذیه سالم، کنترل وزن و عدم استعمال دخ،ات می توان از بیماری های خونی پیشگیری کرد.
بر،ب ها:
]
منبع: https://drdr.ir/mag/blood-disorders/