سرطان چشم چیست؟ آشنایی با درمان علائم و عوارض آن

سرطان چشم رشد غیرعادی سلول‌ها در داخل این بخش از صورت یا ساختارهای اطرافش مانند پلک‌ها و مجرای اشک است. این نوع از سرطان به‌ندرت رخ می‌دهد و بااین‌حال، از میان انواعش، ملانومای داخل چشم (UVEAL) رایج‌ترین حالت است که از بخش وسط چشم(UVEA) و رتی،،توما شروع می‌شود. درمان‌ها برای این مشکل شامل نوعی پرتودرم، به نام براکی‌تراپی و جراحی است. روش‌های دیگری مانند شیمی‌درم، هم استفاده می‌شوند از علائم سرطان در چشم باید به تاری دید، وجود برآمدگی روی پلک یا تغییرات وضعیت کره چشم اشاره کنیم.

در این مقاله از علائم، علل، درمان و روش‌های پیشگیری سرطان در چشم می‌خو،د. مطالعه مطلب به حدود ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.

در انتهای همین صفحه و در بخش نظرات می‌تو،د سؤالات خود را مطرح کنید تا پزشک پاسخ بدهد.

سرطان چشم چیست؟

سرطان چشم هنگامی به‌وجود می‌آید که رشد سلول‌های این بخش از بدن از کنترل خارج می‌شوند و تومور تشکیل می‌دهند. تومورها می‌توانند خوش‌خیم (غیرسرط،) یا بدخیم (سرط،) باشند.

برخلاف تومورهای خوش‌خیم ، انواع بدخیم رشد می‌کنند و سرطان را در بدن گسترش می‌دهند. اغلب، تشخیص و درمان سرطان‌های چشم در شروع بیماری می‌تواند از گسترش آن جلوگیری کند.

انواع سرطان چشم

سرطان‌های چشم را بر اساس محل شروع، موقعیت آن در چشم و انواع سلول‌ها دسته‌بندی می‌کنند:

• ملانوم‌های داخل چشمی
• ملانوم ،بیه
• ملانوم مشیمیه
• سرطان پلک و اربیتال
• رتی،،توما
• لنفوم داخل چشمی

ملانوم‌های داخل چشمی	ملانوم داخل چشمی از سلول‌هایی به نام ملانوسیت، ی،ی همان نوع سلولی ایجاد می‌شود که در جدی‌ترین شکل سرطان پوست (ملانوم) دخیل است.
ملانوم ،بیه	در ،مت رنگی چشم یا ،بیه ایجاد می‌شود. اغلب یک لکه تیره و در حال رشد ایجاد می‌کند که در مقابل ،بیه برجسته می‌شود.
ملانوم مشیمیه  و     ملانومجسم مژگ،	در لایه‌ای از کره چشم شکل می‌گیرد که شبکیه (در پشت چشم) و جلوی چشم را با خون تغذیه می‌کند. مشیمیه شایع‌ترین محل برای ایجاد ملانوم چشم است.   در ماهیچه‌هایی شکل می‌گیرد که عدسی کره چشم را تنظیم می‌کند تا امکان دیدن اجسام دور و نزدیک وجود داشته باشد.
سرطان پلک و اربیتال	سرطان اربیتال در بافت‌های نزدیک به کره چشم شکل می‌گیرد. سرطان‌های مداری یا اربیتالی در مدار یا بافت‌ها، ماهیچه‌ها و اعصابی تشکیل می‌شوند که کره چشم را حرکت می‌دهند.
رتی،،توما	رتی،،توما یک تومور بدخیم است که از شبکیه در پشت چشم ایجاد می‌شود و بیشتر سرطان چشم در کودکان زیر پنج سال است.
لنفوم داخل چشمی	لنفوم داخل چشمی شکل نادری از لنفوم سلول B است. در گلبول‌های سفید خون به نام لنفوسیت تشکیل می‌شود.

علائم تومور چشم

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان چشم علائمی را تجربه نمی‌کنند، مگراینکه تومور در مک، رشد کند که در عملکرد چشم آنها اختلال به‌وجود می‌آورد. تجربه علائم به این م،ی نیست که سرطان چشم دارید.

بسیاری از بیماری‌های چشمی و سرطان چشم خوش‌خیم (غیرسرط،) علائم مش،ی با سرطان این عضو دارند. برای اطمینان از وضعیت خود باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

شایع ترین علائم سرطان چشم از دست‌دادن بینایی بدون درد است. سایر مشکلات بینایی که می‌توانند علائم اولیه سرطان چشم باشند هم عبارت‌اند از:

• تاری دید
• برآمدگی بخشی از چشم
• سوزش چشم بدون بهبودی
• یک نقطه تاریک در ،بیه که بزرگتر می‌شود
• یک توده در حال رشد روی پلک یا کره چشم
• از دست‌دادن بینایی (چه جزئی و چه کلی)
• تغییر موقعیت کره چشم در حفره و نحوه حرکت آن
• دیدن جرقه‌های نور، خطوط یا لکه‌های خمیده (شناور)

علل سرطان چشم

سرطان چشم هنگامی اتفاق می‌افتد که سلول‌ها شروع به ت،یم و ضرب به‌شکلی خارج از کنترل می‌کنند و در نهایت توده‌ای به نام تومور تشکیل می‌دهند.

تکه‌های تومور می‌توانند ش،ته شوند و به غدد لنفاوی و جریان خون گسترش یابند. سلول‌های سرط، از طریق جریان خون و سیستم لنفاوی به ،مت های دیگر بدن می‌روند و باعث ایجاد تومورهای جدید در سایر اندام‌ها می‌شوند.

وقتی این اتفاق رخ بدهد، ی،ی سرطان پیشرفته شده و به آن متاستاز می‌گویند. دانشمندان هنوز در حال تحقیق هستند تا بفهمند چه چیزی باعث می‌شود که سلول‌های سالم به سلول‌های سرط، تبدیل شوند.

عوامل خطر سرطان چشم

عوامل زیر می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان چشم را بالا ببرند:

• سن؛ پزشکان بیشتر سرطان‌های چشم را در افراد بالای ۵۰ سال تشخیص می‌دهند. البته رتی،،توما بیشتر در کودکان زیر ۵ سال رخ می‌دهد.
• رنگ پوست؛ سفیدپوستان بیشتر از سایر نژادها دچار سرطان چشمی می‌شوند.
• رنگ چشم؛ افرادی که دارای چشم‌های روشن (آبی، سبز) هستند، نسبت به افرادی که چشم‌های تیره دارند (قهوه‌ای)، بیشتر به سرطان چشم مبتلا می‌شوند.
• شرایط ارثی؛ سندرم خال دیسپ،تیک، یک بیماری ارثی که شامل داشتن چندین خال غیرمعمولی است و می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌های چشم را افزایش بدهد.

 مطالعات نشان می‌دهند که ارتباطی میان سرطان چشم و موبایل وجود ندارد. در واقع، مدت‌زمان استفاده از این وسیله نمی‌تواند عاملی برای بروز سرطان چشم باشد.

عوارض سرطان چشم

از عوارض وقوع این مشکل باید به موارد زیر اشاره شود:

• افزایش فشار داخل چشم (آب سیاه).
• از دست دادن بینایی.
• گسترش در بدن.

تشخیص سرطان چشم

متخصص بیماری‌های چشم یا انکولوژیست سرطان چشم را تشخیص می‌دهد. آنها روش‌های مختلفی را برای رد سایر بیماری‌های چشمی رایج‌تر قبل از رسیدن به تشخیص سرطان انجام می‌دهند. از جمله روش‌های تشخیص عبارت‌اند از:

• معاینه چشم
• افتالموسکوپ
• لامپ اسلیت
• تصویربرداری
• بیوپسی

معاینه چشم

در طول معاینه چشم، پزشک چشم را از نزدیک معاینه می‌کند و به دنبال علائم سرطان می‌گردد؛ برای مثال، لکه‌های تیره و رگ‌های خونی بزرگ. بررسی حرکت چشم و استفاده از ابزارها برای مشاهده عمیق درون چشم هم در این زمینه موثر است.

افتالموسکوپ

افتالموسکوپ نوعی ابزار دستی است که یک عدسی نور چندگانه دارد. این وسیله به پزشک اجازه می‌دهد تا ساختارهای پشت کره چشم مانند شبکیه را مشاهده کند.

لامپ اسلیت

این لامپ وسیله‌ای است که روی سکو و میز قرار می‌گیرد. دستگاه از یک منبع نور و لنزهای ویژه مانند میکروسکوپ برای دیدن نماهای دقیق از جلو و پشت کره چشم استفاده می‌کند.

تصویربرداری

نتایج روش‌های تصویربرداری و اطلاعات معاینه چشم اغلب برای تشخیص سرطان کافی است. روش‌های رایج تصویربرداری عبارت‌اند از:

• اولتراسوند؛ سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از داخل کره چشم استفاده می‌کند. سونوگرافی اندازه تومور و محل آن را نشان می‌دهد.
• آنژیوگرافی فلورسین؛ در طول این روش، متخصص رنگی را به جریان خون تزریق می‌کند که باعث می‌شود، رگ‌های خونی در طول تصویربرداری واضح‌تر نشان داده شوند. هنگامی که رنگ به رگ‌های خونی در کره چشم می‌رسد، پزشک از دوربین خاصی استفاده می‌کند که نشان می‌دهد، خون در کره چشم چگونه جریان دارد.

اگر پزشک مشکوک به گسترش سرطان باشد، ممکن است به روش‌های تصویربرداری اضافی نیاز باشد. روش‌های تصویربرداری که می‌توانند نشان دهند سرطان به ،مت‌های خارج از چشم سرایت کرده، عبارت‌اند از:

• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• ام آر آی
• اسکن PET

بیوپسی

در طول بیوپسی، متخصص نمونه‌ای از بافت تومور را برمی‌دارد و آن را آزمایش می‌کند. پزشکان می‌توانند بیشتر سرطان‌های چشم را با معاینه فیزیکی و از راه تصویربرداری شناسایی کنند. بااین‌حال، بیوپسی اطلاعاتی در مورد ساختار سلول‌های سرط،، از جمله جهش‌های ژنتیکی را بررسی می‌کند.

پیشگیری از سرطان چشم

هیچ راهی برای پیشگیری از سرطان چشم در نوزادان و بزرگسالان وجود ندارد. با‌این‌حال، اگر بد،د در گروه پرخطر ابتلا به سرطان چشم قرار دارید، می‌تو،د با غربالگری و مراجعه به‌موقع از گسترش مشکل جلوگیری کنید.

به‌،وان مثال، اگر سابقه خانوادگی رتی،،توما دارید، بهتر است برای غربالگری سرطان، معاینات چشمی منظمی برای فرزندتان انجام بدهید.

درمان سرطان چشم چیست؟

برای درمان سرطان چشم در بزرگسالان و کودکان از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود:

• پرتودرم،
• عمل جراحی
• لیزردرم،
• ایمونوتراپی
• درمان هدفمند
• شیمی‌درم،

پرتو درم،

پرتودرم، یکی از رایج‌ترین روش‌های درم، سرطان در چشم است. براکی تراپی یا پرتودرم، داخلی، رایج‌ترین درمان برای ملانوم چشم به‌شمار می‌رود. برای درمان، متخصص دیسک کوچکی را در نزدیکی تومور قرار می‌دهد که برای از بین‌بردن سلول‌های سرط، اشعه آزاد می‌کند.

پرتودرم، خارجی (EBRT) هم دستگاهی است که بدن را لمس نمی‌کند و پرتو را به سمت تومور هدایت می‌کند. پرتودرم، پرتو پروتون گزینه دیگری است که دوزهای دقیق و بالایی از اشعه را به سمت تومورها می‌فرستد.

عمل جراحی

جراحی گزینه درم، رایجی است که به ویژه برای تومورهای کوچک استفاده می‌شود. از روش‌های آن باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• ایریدکتومی: بخشی از ،بیه حذف می‌شود. پزشکان معمولا از این روش برای درمان ملانوم‌های کوچک استفاده می‌کنند.
• ایریدوسیکلکتومی: بخشی از ،بیه و جسم مژگ، چشم را از بین می‌برد. پزشکان معمولا از این روش برای درمان ملانوم‌های کوچک استفاده می‌کنند.
• رز،یون ترانس ،رال: ملانوم‌ها را در مشیمیه یا جسم مژگ، از بین می‌برد.
• تخلیه چشم: ممکن است برای تومورهای بزرگ یا زم، که هیچ راهی برای حفظ بینایی با درمان وجود ندارد، به این جراحی نیاز داشته باشید. پس از آن، یک کره چشم مصنوعی دریافت خواهید کرد.
• بیرون‌زدگی مداری: کل کره چشم و برخی از بافت‌های اطراف را از بین می‌برد. اگر سرطان به ساختارهای اطراف کره چشم شما گسترش یابد، ممکن است که پزشکان این روش را توصیه کنند.

لیزر درم،

لیزردرم، از گرما برای از بین‌بردن سرطان چشم استفاده می‌کند. متداول‌ترین نوع آن هم ترموتراپی است. در طول این روش، نور مادون قرمز گرمای متمرکز را به تومور می‌رساند و سلول‌های سرط، را از بین می‌برد.

ایمونوتراپی

درمان‌های ایمونوتراپی به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا سلول‌های سرط، را به طور موثرتری شناسایی کنند و از بین ببرند.  ایمونوتراپی درمان رایجی برای سرط، است که گسترش یافته یا متخصصان نمی توانند با جراحی آن را حذف کنند.

درمان هدفمند

داروهای درمان هدفمند نقاط ضعف خاصی را در سلول‌های سرط، هدف قرار می‌دهند و آنها را از بین می‌برند.

شیمی درم،

شیمی‌درم، نوعی درمان رایج برای سرطان چشم نیست، اما اگر سرطان به درمان‌های دیگر پاسخ نداده یا اگر به مناطق دیگر سرایت کند، ممکن است که مورد استفاده قرار بگیرد.

منبع:

my.clevelandclinic.org