سل یک بیماری تنفسی است که باید از آن پیشگیری کرد وا،ن BG پس از تزریق، آنتی ژن های وا،ن Bg در بدن تولید می شود که عامل اصلی مبارزه با باکتری سل هستند. وا،ن BCG معمولا در بدو تولد یا قبل از یک سالگی کودک تزریق می شود. البته در شرایط خاص، پزشک ممکن است تزریق را برای بزرگسالان نیز توصیه کند. وا،ن سل برای کودکان با تحریک سیستم ایمنی به ویژه ایمنی سلولی از ابتلا به سل پیشگیری می کند.
در صورت نیاز به دریافت دستورالعمل برای تزریق BCG و مراقبت های بعدی، می تو،د از پزشک اطفال خود کمک بگیرید. تا پایان این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتر دکتر همراه ما باشید تا با وا،ن BCG، کاربردها، فواید و عوارض آن آشنا شوید.
همچنین می تو،د سوال خود را در مورد این وا،ن در ،مت نظرات مطرح کنید تا کارشناس بهداشت دکتر.
وا،ن BCG چیست؟
وا،ن سل یا وا،ن سل (TB) یک وا،ن نوزادی است که برای پیشگیری از سل استفاده می شود. این وا،ن حاوی یک نوع ضعیف باکتری است که سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سل تحریک می کند. با تزریق وا،ن BCG، بدن آنتی بادی هایی تولید می کند که به مبارزه با باکتری های عامل سل کمک می کند. اگرچه وا،ن BCG به طور کامل از ابتلا کودکان به سل جلوگیری نمی کند، اما می تواند از انواع شدید این بیماری مانند مننژیت سلی جلوگیری کند. اثربخشی این وا،ن در بزرگسالان کمتر از کودکان است.
به گزارش مجله Medscape.
بر اساس آزمایشات انجام شده، وا،ن BCG علیه سل ریوی مثبت ارزیابی شد و تنها 42 درصد در کودکان زیر 3 سال اثربخش بود. واضح است که با افزایش سن، محافظت در برابر سل کاهش می یابد. از سن پنج سالگی، تقریبا هیچ اثر محافظتی وا،ن مشاهده نشد.
این آمار از آزمایش های انجام شده بر روی تعداد زیادی از نوزادان و بزرگسالان به دست آمده است و می تواند در مقیاس بزرگتر و به کل جامعه تعمیم یابد.
تاریخچه وا،ن B.G
شاید شما علاقه مند به بحث در مورد تاریخچه وا،ن BCG هستید و می خواهید بد،د که وا،ن BCG نشان دهنده چیست؟ وا،ن Bacillus Calmette-Guérin تنها محافظ موجود در برابر سل است. این وا،ن به نام دو دانشمند فرانسوی آلبرت کالمت و کامیل گوئرین نامگذاری شد. پروژه ساخت این وا،ن از ابتدای قرن بیستم آغاز شد و پس از شانزده سال تحقیقات و آزمایشات متعدد سرانجام در سال 1921 اولین وا،یناسیون انس، با آن انجام شد.
اما از چه زم، وا،ن BCG در ایران تزریق شده است؟ وا،ن BCG اولین بار در سال 1326 هجری شمسی (1947 میلادی) در ایران معرفی شد و از آن زمان به ،وان بخشی از برنامه عمومی وا،یناسیون نوزادان تزریق شد.
چه اطلاعات پزشکی و اشکال وا،ن BZ شامل می شود؟
جزء اصلی وا،ن BCG باکتری ضعیف شده مایکوباکتریوم بوویس است. این باکتری ها شباهت زیادی به باکتری های مسبب سل (مایکوباکتریوم توبرکلوزیس) دارند اما بیماری زایی آن ها بسیار کاهش می یابد. به همین دلیل با تزریق وا،ن BCG به بدن کودکان، سیستم ایمنی بدن تحریک شده و علیه باکتری های عامل سل پادتن تولید می کند. این آنتی بادی ها در صورت قرار گرفتن در معرض باکتری سل واقعی از بدن در برابر بیماری محافظت می کنند.
توجه داشته باشید که وا،ن سل فقط برای پیشگیری از سل استفاده می شود و برای درمان این بیماری مفید نیست. اشکال مختلف وا،ن BCG شامل وا،ن BCG برای کودکان و بزرگسالان است.
وا،ن BCG در پیشگیری از چه بیماری هایی موثر است؟
وا،ن BCG به طور خاص برای پیشگیری از سل تزریق می شود. این وا،ن می تواند 70 تا 80 درصد از مننژیت سلی که یکی از جدی ترین اشکال این بیماری است محافظت کند. سل یک بیماری عفونی جدی است که بیشتر ریه ها را درگیر می کند، اما می تواند سایر ،مت های بدن مانند استخوان ها و مفاصل را نیز درگیر کند. وا،ن BCG به ،وان تنها راه کنترل شیوع این بیماری در جوامع مختلف شناخته شده و به کاهش مرگ و میر ناشی از آن کمک می کند.
جزء اصلی وا،ن BCG، Bacillus Calmette-Guerin، یک داروی ایمونوتراپی است که برای درمان سرطان مثانه نیز استفاده می شود. تزریق وا،ن BCG برای سرطان مثانه باید به مدت 6 ماه در دوره اول ادامه یابد.
چه زم، وا،ن BCG تزریق می شود؟
اکنون که می د،م فواید تزریق وا،ن BCG چیست، باید به دنبال یافتن پاسخ این سوال باشیم که وا،ن BCG در چه سنی تزریق می شود. در ایران زمان تزریق وا،ن BCG برای نوزادان و کودکان زیر یک سال است. تزریق وا،ن BCG در نوزادان تاثیر بیشتری در پیشگیری از سل خواهد داشت. این وا،ن در پیشگیری از سل بسیار موثر است. اما به دلیل اثربخشی کمتر آن در بزرگسالان و احتمال عوارض بیشتر، در این گروه سنی و در شرایط خاص تزریق کمتر توصیه می شود. این موارد خاص شامل تماس نزدیک با بیماران سل یا ،، است که در مناطق پرخطر زندگی می کنند. در این مورد، پزشک ممکن است وا،ن BCG را در بزرگسالان نیز توصیه کند.
دوز وا،ن BCG در کودکان چقدر است؟
همانطور که گفتیم تاثیر وا،ن BCG روی کودکان بیشتر است. طبق برنامه جه، ایمن سازی، دوز این وا،ن در کودکان به شرح زیر است:
- دوز تزریق وا،ن Bg برای کودکان زیر یک سال؛ این معادل 0.05 میلی لیتر است.
- برای سایر گروه های سنی؛ این معادل 0.1 میلی لیتر است.
برای تزریق این وا،ن باید از یک سرنگ استریل 1 میلی لیتری با ت،یم 0.1 و نوک سوزن کوتاه 25 گرمی 10 میلی متر * 26 گرم استفاده شود. وا،ن BCG برای کودکان باید به پوست و در نیمه تحت، عضله دلتوئید بازو تزریق شود.
مراحل و دوز تزریق وا،ن BCG چیست؟
وا،ن BCG در ایران به صورت یک مرحله ای و یک دوز تزریق می شود. این وا،ن معمولاً در بدو تولد تزریق می شود و مقدار آن حدود 0.05 میلی لیتر است. محل تزریق وا،ن BCG در بازوی چپ و زیر پوست کودک است. اگر کودک در بدو تولد وا،ن دریافت نکند، ممکن است قبل از یک سالگی تزریق شود. اما بهترین زمان دریافت آن در ابتدای زایمان است.
چه ،، باید وا،ن BCG را دریافت کنند؟
اگر شیوع سل کم باشد، تزریق وا،ن سل فقط برای گروه های پرخطر ضروری است. به طور کلی این وا،ن را می توان به نوزادان و بزرگسالان تزریق کرد.
- تزریق وا،ن سل برای نوزادان. در کشورهای با شیوع بالای سل، یک دوز واحد از وا،ن سل در هنگام تولد به نوزادان سالم تزریق می شود. مراقب باشید این وا،ن را به کودکان مبتلا به ایدز تزریق نکنید.
- کودکان زیر یک سال؛ اگر کودک در بدو تولد وا،ینه نشده باشد، تزریق وا،ن ممکن است قبل از یک سالگی انجام شود.
- تزریق وا،ن BCG برای بزرگسالان؛ بزرگسال، که علیه سل وا،ینه نشده اند و در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند ممکن است طبق نظر پزشک به وا،ن سل نیاز داشته باشند.
بزرگسالان با سیستم ایمنی ضعیف نیز می توانند با تجویز پزشک دوز خاصی از وا،ن BZ را تزریق کنند.
موارد منع مصرف وا،ن BG شامل چه افرادی است؟
اگر فردی از شرایط یا بیماری خاصی رنج می برد، باید قبل از تزریق وا،ن BCG با پزشک مشورت کند. این مشکل برای افرادی با ویژگی های زیر اهمیت بیشتری پیدا می کند:
- سابقه حساسیت به داروهای مختلف
- در دوران بارداری و شیردهی
- در صورت سوختگی یا مشکلات پوستی
- تست پوستی توبرکولین مثبت است
- ابتلا به نقص در سیستم ایمنی، از جمله بیماری هایی مانند ایدز و سرطان خون
فردی که اخیراً دچار تب و عفونت شده است نیز باید قبل از تزریق وا،ن BCG راهنمایی های لازم را از پزشک متخصص دریافت کند. برای دریافت مشاوره در مورد وا،یناسیون BCG در کودکان می تو،د از یک متخصص اطفال کمک بگیرید. علاوه بر این، هنگام مراجعه به پزشک، می تو،د برای یافتن پاسخ این سوال که تخصص اطفال چیست، با او مشورت کنید.
وا،ن BCG چقدر ایمن است؟
اثربخشی وا،ن BCG در پیشگیری از سل معمولاً 10 تا 15 سال است. با این حال، برخی از مطالعات نشان می دهد که این ایمنی ممکن است تا 20 سال باقی بماند. مدت زمان ایمنی ایجاد شده توسط وا،ن BCG به عوامل مختلفی از جمله سن تزریق و وضعیت سیستم ایمنی فرد بستگی دارد. میزان تماس با باکتری سل و نوع وا،ن مصرفی نیز تأثیر بسزایی در طول مدت ایمنی دارد.
بعد از تزریق وا،ن BCG چه اقداماتی را باید رعایت کنیم؟
با انجام اقدامات احتیاطی زیر، می تو،د روند بهبودی را پس از تزریق BCG تسریع کنید:
- اگر جای زخم تزریق برای مدت طول، خوب نشد و یا دچار عفونت یا آبسه شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- لباس های نخی ، به کودک بپوش،د. این کار از مالش جای زخم توسط لباس جلوگیری می کند.
- محل تزریق BCG را همیشه تمیز نگه دارید.
- حمام ، یک یا دو روز پس از وا،یناسیون BCG نه تنها مضر است، بلکه می تواند زخم را نیز التیام بخشد.
- به هیچ وجه محل تزریق را دستکاری نکنید.
- بلافاصله پس از تزریق وا،ن، تب ظاهر نمی شود، اما در عرض 20 تا 40 روز پس از آن، فرد ممکن است تب خفیف پیدا کند.
- از هیچ ، یا پماد روی زخم وا،ن استفاده نکنید.
- اگر جای زخم متورم شد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. این می تواند طبیعی باشد، اما برای اطمینان بهتر است که توسط پزشک بررسی شود.
- زخم وا،ن را با نوار یا باند و پارچه نپوش،د، زیرا محل تزریق باید در معرض جریان هوا باشد.
اگر محل وا،ن زخمی برای فرد ایجاد نکند مشکلی وجود ندارد و این طبیعی است. همچنین می تو،د تصویری از وا،ن BC را در تصویر زیر مشاهده کنید.
عوارض تزریق وا،ن BCG چیست؟
وا،ن BCG مانند همه داروها می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. اما برخی افراد پس از تزریق آن دچار هیچ عارضه ای نمی شوند. عوارض جانبی عمومی و رایج در مدت کوتاهی پس از تزریق ناپدید می شوند. اگر عوارض جانبی وا،ن BZ از جمله موارد زیر برای مدت طول، باقی ماند، برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
عوارض تزریق وا،ن B.G | درد، تورم یا قرمزی در اطراف محل تزریق |
غدد لنفاوی متورم | |
تب خفیف | |
درد عضل، | |
درد استخوان |
پس از تزریق وا،ن BCG یک تاول برجسته در جای خود ظاهر می شود که نشان دهنده روش صحیح تزریق است. 2 تا 6 ماه پس از تزریق، یک نقطه کوچک و احتمالا دردناک ظاهر می شود. اگر این نقطه پوشش داده نشود، به مرور زمان بهبود می یابد. محل تزریق BCG برای کودکان معمولاً کم عمق تر از پوست اطراف است.
چه داروهایی در تداخلات دارویی وا،ن BCG نقش دارند؟
تداخل دارویی می تواند بر عملکرد وا،ن تأثیر بگذارد یا احتمال عوارض جانبی را افزایش دهد. از جمله داروهایی که ممکن است با تزریق وا،ن BCG تداخل داشته باشند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنتی بیوتیک ها از جمله ایزونیازید، ریفامپین، اتامبوتول و پیرازینامید
- کورتیکواستروئیدها مانند هیدروکورتیزون و پردنیزون
- داروهای شیمی درم، تمام داروهای شیمی درم، که در بیماران سرط، استفاده می شود
- داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف می کنند؛ از جمله سیکلوسپورین و تاکرولیموس
برای کاهش عوارض جانبی تزریق BCG، فهرستی از داروهایی را که مصرف می کنید به پزشک ارائه دهید. ارتباط بین وا،ن BCG و HIV این است که تزریق آن احتمال عفونت را در افراد مبتلا به ایدز افزایش می دهد. به همین دلیل، سازمان بهداشت جه، توصیه کرده است که وا،ن BCG به کودکان مبتلا به HIV داده نشود.
هزینه تزریق وا،ن BCG در سال 1403 چقدر است؟
وا،ن Bg برای کودکان در برنامه وا،یناسیون نوزادان برای محافظت در برابر عفونت های باکتریایی سل گنجانده شده است. تزریق BCG به نوزادان هنگام تولد معمولاً ارزان است و توسط برنامه وا،یناسیون عمومی کشور پشتیب، می شود. هزینه تزریق این وا،ن در سال 1403 هجری شمسی برای بزرگسالان نیز به مرکز بهداشت و موقعیت جغرافیایی بستگی دارد. همچنین می تو،د برای اطلاع از هزینه وا،یناسیون BCG از یک متخصص اطفال مشاوره بگیرید.
علاوه بر این، برای رزرو وقت ملاقات با بهترین متخصص اطفال در شهر خود، به پلتفرم سلامت آنلاین دکتر دکتر مراجعه کنید.
منابع:
nhs.uk
gov.uk
w،.int
vacuumknowledge.ox.ac.uk
سوالات متداول در مورد وا،ن
بر،ب ها:
]
منبع: https://drdr.ir/mag/bcg-vaccine/