همچنبن در صورت داشتن شرایط زیر، ممکن است از شما آزمایش ام آر ای عمل نیاید بنابراین با پزشک حتما هماهنگ کنید:
اگر دارای خالکوبی یا آرایش دائمی باشید؛
درصورتیکه احتمال می‌دهید باردار باشد؛
در دوران شیردهی قرار باشید؛
مشکلات کلیوی و کبد داشته باشید.
خطرات و عوارض امآرآی
مهم‌ترین مزیت استفاده از MRI برای ارزیابی ،ها غیرتهاجمی بودن این روش است که بیمار را در معرض اشعه قرار نمی‌دهد.
امآرآی قلب و رگ‌های خونی
منظور از دینامیک بودن امآرآی، این است که فرد هنگام انجام اسکن مثل موارد عادی بی‌حرکت نخواهد بود. دینامیک بودن به م،ی پویا و فعال بودن است و فرد، هنگام انجام اسکن امآرآی دینامیک، سعی می‌کند بر اساس آن‌چه که پزشک متخصص از او می‌خواهد، برخی حرکات را انجام دهد.
اسکن امآرآی هسته‌ای
در برخی موارد، ماده حاجب که عموماً گا،ینیوم (Gadolinium) است به درون رگ یا بازوی بیمار تزریق می‌شود. ماده حاجب موجب افزایش کنتراست و در نتیجه وضوح تصاویر امآرآی می‌شود. گا،ینیوم به ندرت موجب بروز واکنش‌های آ،ژیک در فرد می‌شود. این ماده می‌تواند طعم ف،ی در دهان شما به‌جای بگذارد.
انواع امآرآی
در روش تصویربرداری رادیولوژی (Radiology)، مقداری اشعه ای، (X-RAY) را از بدن انتقال می‌دهند تا تصویر آن ،مت از بدن را به ثبت برسانند. مهم‌ترین کاربرد رادیولوژی در ش،تگی استخوان‌هاست. تفاوت عمده ام‌آر‌ای با این روش، در این است که رادیولوژی در مورد اندام‌ها و بافت‌های نرم کاربرد ندارد و بیشتر در مورد استخوان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فرق امآرآی با سی‌تی اسکن
امآرآی کبد و مجاری صفراوی (MRCP)، نوع خاصی از تصویربرداری تشدید مغناطیسی است که به منظور بررسی کبد، کیسه صفرا و مجاری صفراوی به کار می‌رود و در آن، بدون تزریق ماده حاجب، عمل تصویربرداری صورت می‌گیرد. علاوه‌براین، هیچ وسیله‌ای هم وارد بدن نمی‌شود.
امآرآی کلیه‌ها
در خصوص آمادگی برای انجام ام آر ای نیز لازم است موارد زیر را رعایت کنید:
معمولاً قبل از انجام امآرآی پر، غذایی یا توصیه خاصی به بیمار داده نمی‌شود و صرفاً کافی است چند ساعت قبل از اسکن ناشتا باشید؛
به طور معمول از بیمار خواسته می‌شود لباس مخصوص بپوشد و اشیا یا زیورآلات و موارد دیگری که روی تصاویر امآرآی تاثیر می‌گذارند را دربیاورد؛
درصورتی که آ،ژی خاصی دارید یا از ک،تروفوبیا رنج می برید و لوله باریک و طویل دستگاه اسکنر شما را اذیت می‌کند، بهتر است قبل از انجام اسکن آن را با پزشک خود در میان بگذارید؛
اگر داروی خاصی را مصرف می‌کنید حتماً قبل از انجام اسکن آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
مدت زمان انجام امآرآی
به منظور تشخیص و نظارت بر بیماری‌های قلبی عروقی و ارزیابی آناتومی و عملکرد قلب در افرادی که به بیماری‌های قلبی مادرزادی مبتلا هستند یا به مرور زمان دچار عارضه قلبی شده‌اند، از روش MRI استفاده می‌شود.
این روش، بیشتر از دیگر روش‌ها برای ع،برداری از پروستات توصیه می‌شود، به این علت که تصاویر دقیق‌تری نسبت به توموگرافی یا سونوگرافی ارائه میدهد.
امآرآی ،
امآرآی می‌تواند از ۱۵ دقیقه تا بیشتر از ۱ ساعت هم طول بکشد. در طول آزمایش بیمار باید کاملاً ثابت بماند، زیرا حرکت ، می‌تواند باعث تاری تصاویر امآرآی شود. معمولاً بیمار قادر است پس از انجام MRI به خانه برگشته و بدون هیچ عارضه یا محدودیت خاصی، روال عادی خود را از سر بگیرید.
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
امآرآی کلیه یا سیستم ادراری که به آن ام‌آر اوروگرافی (MR Urography) یا ام‌آر‌یو (MRU) نیز گفته می‌شود، یکی از متداول‌ترین روش‌های تشخیص بالینی مشکلات سیستم ادراری و کلیه‌ها است. مشکلاتی از قبیل:
اختلال در عملکرد کلیه‌ها
انسداد احتمالی مجاری ادراری
تغییر آناتومی در اثر جراحی، به ویژه در کودکان و ،ن باردار
ناهنجاری‌های مادرزادی
انسدادهای ناشی از وجود سنگ کلیه
و وجود برخی تومورها
امآرآی طحال
این فناوری، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی کامپیوتری برای ایجاد تصاویری دقیق از اندام‌ها و بافت‌های بدن بیمار استفاده می‌کند. موضوع این مطلب از دکتردکتر را به معرفی روش امآرآی، نحوه کار این سیستم، انواع آن و هرچه که لازم است در مورد آن بد،د اختصاص داده‌ایم؛ با ما همراه باشید.
امآرآی چیست و چه کاربردی دارد؟
درصورتیکه دچار سرماخوردگی، سرفه، عطسه و آبریزش بینی باشید، انجام بیهوشی تا زم، که بهبودی کامل حاصل نشده است، امکان‌پذیر نیست.
بااین‌حال، از آن‌جا که برای انجام اسکن دقیق و درست، بیمار نباید در داخل محفظه اسکنر هیچ‌گونه حرکتی داشته باشد، و کوچک‌ترین حرکت نتیجه اسکن را ،اب می‌کند، ممکن است در مورد کودکان و نوجوانان از بیهوشی عمومی استفاده شود.
زم، که متخصص نتواند با استفاده از اسکن عادی و بدون تزریق ژل بیماری یا عارضه موجود را تشخیص دهد، توصیه می‌کند برای بهبود کیفیت تصاویر اسکن‌شده از تزریق استفاده شود. این ماده در محل مورد نظر تزریق می‌شود و به‌عبارتی نقش جوهر را در تصویربرداری بر عهده دارد. تزریق این جوهر باعث ایجاد تضاد یا کنتراست بین بافت‌ها و اعضای داخلی بدن می‌شود.
نکات مهم قبل از اجرای امآرآی
زم،که بیمار در داخل دستگاه امآرآی دراز می‌کشد، میدان مغناطیسی موجود در دستگاه موقتاً مولکول‌های آب را در بدن بیمار هم‌تراز می‌کند. امواج رادیویی نیز باعث می‌شود که این اتم‌های هم‌تراز سیگنال‌های ضعیفی تولید کنند که برای ایجاد تصاویر امآرآی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در زمان ام‌آر‌ای چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از تزریق مواد، حدود 3 الی 4 ساعت زمان لازم است تا ماده رادیواکتیو در ،مت موردنظر پخش شده و جذب شود.
اسکن امآرآی روباز
به این جهت که در روش تصویربرداری تشدید مغاطیسی از آهنرباهای بسیار قوی استفاده می‌شود، در صورتی که در بدن ف،ی وجود داشته باشد، ممکن است که برای فرد مشکلاتی به وجود بیاید. اجسام و دستگاه‌هایی که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
پروتزهای ف،ی مفصل
دریچه‌های مصنوعی قلب
دفیبریلاتور‌های قلبی قابل کاشت
پمپ‌های قابل کاشت برای انفوزیون دارو
ایمپلنت‌های تحریک‌کننده عصبی
ضربان‌ساز قلب
گیره‌های ف،ی
سنجاق، پیچ، صفحه، استنت یا منگنه جراحی ف،ی
ایمپلنت ح،ونی گوش
گلوله، ،ش یا هر نوع قطعه ف،ی دیگر
وسیله داخل رحمی
آمادگی برای امآرآی
برای انجام MRI لازم است چند ساعت قبل از انجام اسکن کاملاً ناشتا باشید. این‌که چند ساعت قبل از انجام اسکن امآرآی بدون تزریق (با بیهوشی) لازم است ناشتا باشید، به شرح زیر است:
افراد 1 ماه تا 2 سال؛ 3 ساعت ناشتای کامل
افراد 2 سال تا 5 سال؛ 4 ساعت ناشتای کامل
افراد 5 سال تا 7 سال؛ 6 ساعت ناشتای کامل
افراد بالای 7 سال؛ 7 ساعت ناشتای کامل
ابزارهایی که در عصر جدید برای تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف ساخته شده‌اند، تا حدود زیادی باعث شده‌اند تا پزشکان دست بازتری در شناسایی بیماری‌ها داشته باشند. یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای تشخیص علم پزشکی، فناوری مدرنی به‌نام تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا امآرآی (MRI) است.
آناتومی رحم ،ن با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی به خوبی قابل مشاهده است. به همین دلیل نیز برای تشخیص بسیاری از مشکلات رحمی در ،ن، استفاده از روش ام‌آر‌ای توسط متخصص ،ن توصیه می‌شود. مهم‌ترین مشکلاتی که امآرآی می‌تواند به تشخیص آنها کمک کند عبارتند از:
توده‌های آند، (Adnexal m،es)
ناهنجاری‌های لوله فالوپ
لیومیوم (Leiomyoma) یا فیبروئید
تومورهای فیبروز
بیماری رحمی خوش‌خیم آدنومیوز (Adenomyosis)
و بیماری‌های رحمی دیگر…
امآرآی تخمدان
دستگاه امآرآی یک میدان مغناطیسی قوی را در اطراف بدن به وجود می‌آورد و امواج رادیویی را نیز به سمت بدن هدایت می‌کند. کامپیوتر متصل‌شده به دستگاه، سیگنال‌ها را از MRI دریافت کرده و از آنها برای ساختن یک‌سری تصاویر دو بعدی یا سه بعدی استفاده می کند که هر تصویر، نشان دهنده یک برش نازک از بدن بیمار است.
امآرآی یا تصویربرداری پرتوی مغناطیسی، یکی از ایمن‌ترین روش‌های تصویربرداری از اندام‌ها و بافت‌های داخلی بدن است و عارضه‌ای در پی ندارد و به تشخیص هرچه بهتر بیماری‌ها و عارضه‌ها کمک می‌کند. اگر نیاز به امآرآی دارید، به هیچ،وان نگران نباشید و با خیالت راحت برای انجام این اسکن اقدام کنید. همچنین می‌تو،د برای مشاوره با پزشک از سیستم ،ت‌دهی اینترنتی سایت دکتردکتر اقدام کنید.
اسکن امآرآی یک آزمایش بدون درد است که معمولاً نیاز به بیهوشی و داروی ضددرد ندارد، اما درصورتیکه ترس از تنگنا داشته باشید می‌تو،د یک آرام‌بخش خفیف برای ریل، شدن از پزشک و یا مشاور خود قبل از اسکن درخواست کنید.
امآرآی پروستات
دستگاه امآرآی چطور کار می‌کند؟
ماده حاجب در بدن باقی نمی‌ماند و پس از مدتی به‌صورت خودبه‌خود از بدن دفع می‌شود. عدم نیاز به تصویربرداری‌های دیگر، تشخیص دقیق‌تر سلول‌های تومورهای سرط، و درج تفسیر‌ها و توضیحات دقیق‌تر و کامل‌تر در تفسیر MRI از مزایای تزریق ژل است.
آیا برای امآرآی باید ناشتا باشیم؟
امآرآی رایج‌ترین روش تصویربرداری برای مغز و نخاع است. امآرآی اغلب برای کمک به تشخیص این بیماری‌ها به کار می‌رود:
آنوریسم مغزی (کلاف عروقی مغز)
اختلالات چشم و گوش داخلی
بیماری مولتیپل ،روزیس یا ام‌اس (MS)
اختلالات نخاعی
مشکلات چشمی
سرطان
سرطان استخوان
آسیب عروق خونی
سکته
تومور
آسیب مغزی ناشی از ضربه به سر
شناسایی بیماری آ،ایمر
هیدروسفالی
عفونت والتهاب مغز
اختلالات غده هیپوفیز
عفونت استخو،
امآرآی استخوان‌ها و مفاصل
توجه! استفاده از امآرآی نیز برای این‌که هیچ‌گونه نگر، در خصوص جنین در پی نداشته باشد، معمولاً پس از طی سه ماهه اول بارداری توصیه می‌شود..
اسکن امآرآی دینامیک
امآرآی، تنها روش تصویربرداری از اندام‌ها و ارگان‌های بدن نیست و روش‌های دیگری نیز برای ع،برداری پزشکی از اندام‌ها و بافت‌ها وجود دارند:
فرق امآرآی با رادیولوژی
دستگاه امآرآی یک محفظه استوانه‌‌ای بزرگ است که به وسیله یک‌سری آهن‌ربا احاطه شده است. اجزای تشکیل دهنده اسکن ام‌آر‌ای، موارد زیر هستند:
آهنرباها برای ایجاد میدان مغناطیسی
امواج رادیویی برای تولید سیگنال
و یک کامپیوتر برای ایجاد تصویری دقیق و مقطعی از اندام‌ها و ساختارهای داخلی بدن
پس از این‌که اسکن ام آر ای انجام گرفت، کامپیوتر یک‌سری تصاویر بصری از ناحیه موردنظر در بدن را تولید می‌کند. در این مرحله، ،ت به پزشک ویژه‌ای که تفسیر را انجام می دهد (رادیولوژیست) می‌رسد تا تصاویر مربوط به اسکن را تجزیه‌و‌تحلیل کرده و یافته‌های خود را به پزشک موردنظر گزارش دهد.
امآرآی نیز خیلی انتخاب خوبی برای مادران باردار نیست و معمولاً در صورتی که امکانش وجود داشته باشد، پزشک متخصص سعی می‌کند انجام تصویربرداری را به بعد از زایمان موکول کند.
کاربرد این فناوری، برای مشاهده ،مت‌های داخلی بدن و بافت‌ها است تا ضایعه‌ها، عوارض و اختلالات احتمالی موجود در هر ،مت از بدن برای تشخیص بیماری و درمان آن، شناسایی شود.
یکی از مهم‌ترین روش‌های تشخیصی بیماری صرع یا تشنج، امآرآی است. MRI مغز (بدون تزریق)، به علت نداشتن اشعه ای، و نشان دادن دقیق آناتومی مغز و پاتولوژی‌های موجود در سیستم عصبی مرکزی، بهترین و ارجح‌ترین روش برای شناسایی آسیب زمینه‌ای مغزی است.
امآرآی برای جنین
روش‌های اسکن رادیولوژیک مانند اسکن امآرآی، معمولاً برای مادران باردار و جنین آنها روش‌هایی ایمن هستند. اما اسکن‌هایی که در آنها از اشعه استفاده می‌شود، مثل استفاده از اشعه ای، در رادیولوژی، با وجود این‌که فرد در معرض مقدار بسیار کمی از تابش اشعه قرار می‌گیرد، اما باز هم برای مادران باردار خطرناک است و توصیه نمی‌شود.
امآرآی، روشی ایمن برای اسکن اندام‌ها و بافت‌ها
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (Magnetic Resonance Imaging) که به اختصار امآرآی نیز نامیده می‌شود، یک روش تصویربرداری پزشکی است که در آن، از یک میدان مغناطیسی به همراه امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری دقیق از اعضای بدن استفاده می‌شود.
اسکنر امآرآی روباز (Open MRI)، برخلاف اسکنرهای معمولی به‌صورت روباز است و بیمار کاملا در بیرون از دستگاه قرار می‌گیرد. دستگاه امآرآی روباز، برای بهبود مشکل طراحی قدیمی و بسته دستگاه امآرآی، که ممکن است در برخی از بیماران به‌خاطر فضای بسته‌اش اضطرب ایجاد کند، طراحی شده است. این دستگاه از هر دو طرف باز است و ورودی عریض‌تری نیز دارد و بیمار می‌تواند محیط اطراف خود را ببیند.
اسکن هسته‌ای، بااستفاده از تزریق و، مواد شیمایی رادیواکتیو انجام می‌شود. تزریق امآرآی عادی با استفاده از موادی بر پایه گا،ینیوم صورت می‌گیرد. اما در اسکن امآرآی هسته‌ای، مواد تزریقی به دلیل داشتن رادیو اکتیو ردیابی می‌شوند و درنتیجه به ردیابی و تشخیص هرچه سریع‌تر و بهتر مشکلات و بیماری‌ها در نواحی مختلف بدن کمک میکنند.
پروستات، یک ساختار نرم و کوچک (به اندازه گردو) در عمق لگن مردان است که بین مثانه و ، تناسلی و در ،مت جلوی راست روده قرار گرفته است. مهم‌ترین علت‌‌هایی که احتمال دارد پزشک اورولوژی از شما درخواست اسکن MRI پروستات کند، معمولاً موارد زیر هستند:
بررسی احتمال ابتلا به سرطان پروستات، بر اساس سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA)
بررسی وسعت سرطان پروستات
کمک به برنامه‌ریزی درمان رادیوتراپی سرطان پروستات
بسته به این‌که اسکن MRI برای تشخیص چه بیماری یا عارضه‌ای توصیه شده است، انواع آن متفاوت است. در حالت کلی، تصویربرداری پرتو مغناطیسی شامل یازده نوع می‌شود:
امآرآی مغز و نخاع
مراقبت بعد از امآرآی
معمولاً مگر در شرایط خاص افراد می‌توانند از تصویربرداری تشدید مغناطیسی برای ع،برداری از اندام‌ها و بافت‌های مختلف بدن خود استفاده کنند. بااین‌حال، معدود محدودیتهای اسکن امآرآی شامل موارد زیر می‌شوند:
افرادی که از پیس‌میکر (برای بیمار،که دارای دریچه‌های قلب مصنوعی) استفاده میکنند؛
افرادی که در بدن آنها جسم خارجی ف،ی وجود دارد؛
افرادی که دندان پرشده دارند؛
افرادی که طلا یا ف،ات دیگر دارند.
تفاوت امآرآی یا دیگر روش‌های تصویربرداری
تصویربرداری تشدید مغناطیسی از تخمدان نیز درست مثل رحم، به شناسایی بیماری‌ها و مشکلات تخمدان از قبیل کیست‌های تخمدان (Ov، cyst) یا کیست درموئید (Dermoid) کمک می‌کند.
امآرآی روشی غیرتهاجمی است که پزشک متخصص می‌تواند بسته به علائم بیمار از آن برای اسکن اندام‌ها، بافت‌ها و سیستم‌های ،تی مختلف استفاده کند. ممکن است متخصص مغز و اعصاب از این روش برای اسکن مغز و نخاع استفاده کند، یا پزشک ارتوپدی برای بررسی عارضه‌های موجود در استخوان‌ها و مفاصل از آن کمک بگیرد.
آم‌آر‌آی لوزالمعده یا پانکراس می‌تواند به تشخیص بسیاری از بیماری‌های این اندام از قبیل پانکراتیت یا التهاب پانکراس (pancrea،is)، ضایعات پانکراس یا سرطان کمک کند. فناوری MRIابزاری ایمن، بدون درد، سریع، غیرتهاجمی و درعین‌حال بسیار دقیق است که کمک می‌کند بیماری‌ها و التهابات لوزالمعده سریع‌تر شناسایی شده و به‌موقع درمان شوند.
امآرآی رحم
دلیل اصلی استفاده از این روش این است که MRI، تصاویری را از ،مت‌ها و اندام‌های مختلف بدن به دست میدهد که توسط بسیاری از تصویربرداری‌های دیگر ممکن نیست. از طرفی، این روش ایمن است و برخی از افراد، مثل خانم‌های باردار یا نوزادان، ترجیحاً به سمت این روش سوق داده می‌شوند تا آسیب کمتری ببینند.
امآرآی و تشنج
درصورتیکه اصول ایمنی هنگام انجام تصویربرداری رزونانس مغاطیسی رعایت شوند، روی امآرآی روش تصویربرداری بسیار ایمن و کم‌خطری است. انجام امآرآی کاملاً بدون درد بوده و عارضه کوتاه‌مدت یا بلند‌مدت شناخته‌شده‌ای نیز ندارد.
طحال، بخشی از سیستم لنفاوی است که با ذخیره سلول‌های سفید خون و کمک به ایجاد آنتی‌بادی در بدن، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. تصویربرداری پرتو مغناطیسی از این اندام می‌تواند برای تشخیص و درمان عارضه‌ها و بیماری‌های طحال کمک بسزایی کند. شایع‌ترین مشکلات و ناهنجاری‌های طحال که می‌توان به کمک MRI شناسایی کرد عبارتند از:
اسپلنومگالی (Splenomegaly) یا بزرگ شدن طحال
هایپر اسپلنیسم (Hypersplenism) یا طحال بیش‌فعال
و آسیب‌های احتمالی به طحال یا پارگی
امآرآی لوزالمعده
امآرآی، یکی از بهترین وسیله‌ها برای بررسی سیستم استخو، و عضل، و تاندونی بیماران است. همان‌قدر که رادیولوژی‌های ساده برای بررسی استخوان‌ها موردنیاز و کاربردی است، تصویربرداری تشدید مغناطیسی نیز می‌تواند به بررسی مفاصل و نسوج نرم و همچنین مغز استخوان کمک کند. امآرآی استخوان‌ها و مفاصل، معمولاً برای شناسایی و تشخیص بیماری‌ها و عارضه‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
اختلالات مفصلی مثل آرتریت‌های دژنراتیو و ت،یب‌کننده
پارگی مینیسک، رباط‌ها و تاندون‌ها در زانو
پارگی عضلات روتاتور کاف در شانه
پارگی لابروم در شانه یا لگن
ش،تگی استخوان‌ها
مشکلات دیسک از قبیل فتق یا پارگی
مشکلات نخاع پس از ضربه
آسیب‌های ناشی از ورزش یا کار
عفونت‌ها، مانند استئومیلیت یا عفونت استخوان‌ها
تومورها، مانند تومورهای اولیه و متاستازها
درد، تورم یا خونریزی در بافت‌های داخل و اطراف مفاصل و اندام‌ها
ناهنجاری‌های مادرزادی اندام کودکان و نوزادان
اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات مادرزادی و ایدیوپاتیک
،بندگی نخاع در کودکان و نوزادان
امآرآی کبد و مجاری صفراوی
در مورد امآرآی با تزریق (بدون بیهوشی) کافی است 4 ساعت قبل از اسکن ناشتا باشید، از جویدن آدامس و کشیدن سیگار خودداری کنید و ئارو مصرف نکنید.
امآرآی با بیهوشی
محدودیتهای امآرآی
مهم‌تریت علت‌های استفاده از تصویربرداری رزونانس مغاطیسی برای ، ،ن موارد زیر هستند:
غربال‌گری ،ن در معرض خطر سرطان سینه
بررسی میزان پیشرفت سرطان سینه
بررسی ناهنجاری‌های مشاهده شده در ماموگرافی
ارزیابی مکان‌های لومپکتومی در افرادی که سرطان ، داشته‌اند
تعیین پارگی پروتزهای سیلی، سینه
ارزیابی ایمپلنت سینه
اگر تجربه‌ای درمورد امآرآی دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
