چون عوارض زردی نوزاد می‌تواند بسیار جدی و جبران ناپذیر باشد. حتی اگر نسبت به زردی کودک خود نگر، دارید، حتما با پزشک تماس گرفته و از او راهنمایی بخواهید.
زردی نوزاد را از همان ابتدا کنترل کنید!
تشخیص زردی توسط پزشک و با انجام معاینه‌های فیزیکی و پرسش‌هایی در خصوص وضعیت سلامتی نوزاد انجام می‌شود. مثلا شاید پزشک سوالاتی در خصوص تفاوت بین گروه خونی مادر با نوزاد بپرسد. یا اینکه برای تعیین میزان زردی نوزاد یک ماهه، دستگاهی را روی پوست کودک شما قرار دهد.
مثلا اگر زردی نوزاد یک ماهه به خاطر ناسازگاری RH باشد، باید خون را تعویض کرد. یا شاید زردی نوزاد به خاطر یک بیماری دیگری باشد که به درمان مخصوص به خود نیاز دارد.
درمان‌های خانگی زردی
مصرف عرق کاسنی، انجام حجامت در ماه‌های آ، بارداری و خودداری از مصرف غذاهای داغ جزء شیوه‌های موثر برای جلوگیری از زردی نوزاد هستند. حجامت باید در ماه چهارم یا در سه ماهه دوم از بارداری انجام شود. البته قبل از انجام حجامت، حتما لازم است تا با پزشک خود مشورت داشته باشید.
چه زم، باید به پزشک مراجعه کرد؟
بهترین روش برای کاهش زردی نوزاد، اطمینان از خوردن شیر کافی و ارتباط درست زردی نوزاد و رژیم غذایی اوست. اگر کودک شما به اندازه کافی شیر بخورد، تکرار ادرار و دفع مدفوع بیشتر رخ می‌دهد و منجر به دفع بیلی روبین اضافی می‌شود. پس یک ارتباط مستقیم بین زردی نوزاد با رژیم غذایی او وجود دارد.
در ،مت‌های قبلی یک اشاره کوتاهی به نشانه‌ها و علائم زردی بچه شد. گفتیم که این بیماری خود را با زردی در پوست و بخش سفیدی چشم‌ها نشان می‌دهد. ی،ی ابتدا در بازه یک تا پنج روزه از تولد، بخش‌هایی از سینه و صورت کودک زرد می‌شود. اما همزمان با افزایش سطح بیلی روبین در بدن نوزاد، باید منتظر علائم زیر بود:
- خواب آلودگی، وحشت زدگی و بداخلاقی
- گریه‌های با صدای بلند
- بروز مشکلات غذایی همچون مکیدن ضعیف ، مادر که باعث لاغری می‌شود
- برگشتن گردن به عقب یا خمیدگی
- افزایش میزان زردی بدن و گسترش آن به اندام‌های تحت، مانند دست و پا
این کار برای اندازه گیری سطح بیلی روبین موجود در خون کودک انجام می‌شود. اما برای تشخیص زردی نیاز به درمان، باید آزمایش خون گرفته شود. حتی شاید بنابر تشخیص پزشک، نیاز به انجام آزمایشات بیشتری هم باشد.
راه‌های درمان زردی نوزاد
با وجود داروهای شیمیایی و روش‌های مدرن، کمتر ،ی به سراغ شیوه‌های سنتی درمان زردی می‌رود. اما به‌هرحال نمی‌توان منکر تاثیرگذاری این روش‌ها و گیاهان دارویی شد. به همین خاطر تعدادی از روش‌های طب سنتی برای درمان زردی را در زیر آورده‌ایم:
- استفاده از ترنجبین و عصاره آن
- شستشوی دست و پاهای نوزاد با عرقیجات
- حمام درم، با عصاره گیاهان
- استفاده از شیرخشک و دادن عصاره محلول آن به نوزاد
- استفاده از آرد جو و پاشیدن آن روی دور ناف
- حجامت نوزاد و ایجاد برش در پشت گوش او
- حمام درم، با عصاره گیاه، مانند گل ختمی یا گل بنفشه
جلوگیری از زردی نوزاد در بارداری
بهترین راهکار برای پیشگیری از زردی نوزاد در دوران بارداری، تصفیه خون مادر حامله و پا،ازی کبد اوست. این کار باعث زدودن مواد زائد و فاسد از خون می‌شود. تاثیرگذاری این روش نه فقط برای پیشگیری از زردی نوزاد، بلکه برای زیباتر شدن جنین هم موثر است.
اما این بازه زم، برای نوزادان نارس دو ماه است. زردی نوزاد یک ماهه ابتدا در صورت و سپس قفسه سینه و گردن او ظاهر می‌شود. در موارد شدیدتر، شاید این رنگ زردی به انگشتان پا نیز برسد.
ارتباط زردی نوزاد با شیر مادر
در پاسخ به سوال زردی نوزاد چقدر طول می‌کشد باید بگوییم که معمولا علائم زردی نوزاد از ۲ تا ۳ روز بعد از تولد خود را نشان می‌دهند. اما اگر در طول این مدت هیچ روش درم، استفاده نشود، طول دوره درمان زردی تا رسیدن به دو هفتگی ادامه پیدا می‌کند. در صورت استفاده از روش‌های درم،، پروسه درمان کوتاه‌تر خواهد شد.
زردی نوزادان چه موقع خطرناک است؟
فقط باید به این نکته اشاره کنیم که هر نوری برای درمان زردی نوزاد من، نیست. ی،ی نباید با هدف درمان زردی کودک، او را در مقابل نور خورشید یا نزدیک پنجره قرار داد. نورهای استفاده شده در روش فتوتراپی خاص بوده و در محیطی کنترل شده انجام می‌شود.
برای این کار لازم است تا انگشت خود را به بینی، پیش، یا سینه کودک فشار دهید. سپس بررسی کنید که با برداشتن انگشت، رنگ پوست سفید است یا زرد. برای بررسی زردی یک نوزاد با پوست تیره، باید به ،مت سفیدی چشم او نگاه کرد.
نور فلوئورسنت جذب پوست شده و بیلی روبین مازاد را می‌شکند. این کار یک نوع کمک‌رس، به کودک برای دفع بیلی روبین اضافی از طریق ادرار یا مدفوع است. روش درم، فتوتراپی را می‌توان در منزل هم انجام داد اما معمولا در بیمارستان انجام می‌شود.
زردی نوزاد یک بیماری رایج در بین کودکان تازه متولد شده است و برای همین حساسیت‌های پزشکی بسیاری نسبت به آن وجود دارد. زردی به‌خاطر ناتو، و ضعیف‌بودن اندام‌های کودک تازه متولد شده است. این وضعیت بیشتر برای کودکان نارس یا زودتر از موعد متولد شده رخ می‌دهد. در هر صورت لازم است تا اطلاعاتی در خصوص علائم زردی نوزاد داشته باشید و در صورت مشاهده علائم به دکتر اطفال در تهران و دیگر شهرهای ایران مراجعه کنید. اما چطور بفهمیم که نوزاد زردی دارد و برای درمان خانگی آن چه کاری باید انجام داد؟ در ادامه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر قرار است تا زردی نوزاد و مهم‌ترین مفاهیم مرتبط با آن را توضیح دهیم.
زردی نوزاد چیست؟
با مشاهده هر کدام از این علائم یا بروز زردی در 24 ساعت بعد از تولد، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد. حتی اگر نوع زردی نوزاد شما بیولوژیک بوده و بیش از سه هفته طول کشید، نیاز به معاینه توسط پزشک دارد.
طول دوره درمان زردی چقدر است؟
زردی خود را در پنج روز اول بعد از تولد نشان می‌دهد. ی،ی معمولا پوست نوزادان از همان روز دوم ترخیص از بیمارستان شروع به زرد شدن می‌کند. به همین خاطر است که پزشکان یک آزمایش پیگیری برای کودکان سه تا پنج روزه انجام می‌دهند. این کار باعث می‌شود تا خیال والدین از بابت زردی و عوارض خطرناک کودک راحت شود.
علائم زردی نوزاد چیست؟
زردی نوزاد از چه زم، شروع می‌شود؟
احتمال بروز زردی در نوزاد با شرایط زیر، بیشتر از بقیه است:
- نوزادی که خواهر یا برادر با سابقه زردی دارد
- نوزادان متولد شده در شرق آسیا
- نوزادان درگیر با بیماری‌های خاص همچون کم کاری تیروئید یا فیبروز کیستیک
- نوزادی که در هنگام تولد خونریزی داشته باشد
- وجود ناسازگاری در RH و نوع خون مادر و نوزاد
- وجود اختلالات ژنتیکی مانند گالاکتوزمی یا سندرم گیلبرت
- نوزاد متولد شده زودتر از موعد
اغلب زردی‌ها با فتوتراپی درمان می‌شوند و به انجام دیگر روش‌های درم، نیازی نیست. اما اگر با وجود فتوتراپی همچنان میزان بیلی روبین خون افزایش پیدا کند، باید نوزاد را به بخش مراقبت‌های ویژه برای انتقال خون برد.
یرقان یا زردی نوزاد (neonatal jaundice)، نام یکی از بیماری‌های شایع کودکان و نوزادان تازه متولد شده است. این وضعیت به خاطر افزایش بیش از اندازه بیلی روبین در خون نوزاد است که باعث زرد شدن رنگ پوست و ،مت سفیدی چشم می‌شود. به افزایش بیش از اندازه بیلی روبین در خون، هایپربیلی‌روبینمی گفته می‌شود.
وقتی به عوارض نادر ولی خطرناک زردی نوزاد مانند عقب‌ماندگی ذهنی یا ناشنوایی فکر می‌کنیم، ناخودآگاه حساسیت‌ها نسبت به این بیماری بیشتر می‌شود. البته زردی یک بیماری رایج در نوزادان شیرخواره است و خیلی جای نگر، ندارد.
مثلا اگر سطح بیلی روبین خون بالا باقی مانده و به موقع درمان نشود، باعث یک نوع آسیب مغزی به نام «کرن ایکتروس» می‌شود. کرن ایکتروس هم شاید یک سری مشکلات جدی مادام العمر همچون عقب‌ماندگی ذهنی، فلج مغزی یا ناشنوایی را به دنبال داشته باشد. یرقان در چنین حالتی می‌تواند خطرناک باشد و تعیین درجه زردی نوزاد توسط پزشک تشخیص داده می‌شود.
دلیل زردی نوزاد چیست؟
درمان زردی نوزاد با قرار دادن او زیر یک نوع نور فلوئورسنت (ماورای بنفش) انجام می‌شود که به آن فتوتراپی می‌گویند. در این روش باید تمام بدن نوزاد به غیر از ،مت تناسلی و چشم‌ها، کاملا ، باشد.
بعضی از نوزادان در چند هفته اول بعد از تولد دچار نوعی زردی با ،وان «زردی شیر مادر» می‌شوند. این نوع از زردی در فاصله زم، هفت تا یازده روزگی رخ می‌دهد. این موضوع ارتباطی با وزن نوزاد و میزان شیر خوردن او ندارد. چون شاید همه چیز در ظاهر طبیعی بوده، ولی وجود برخی مواد در شیر مادر با توانایی کبد نوزاد برای دفع بیلی روبین تداخل داشته باشد.
از کجا بفهمیم که بچه زردی دارد؟
تقریبا ۶۰درصد از نوزادان تازه متولدشده یک ورژن خفیف از زردی را تجربه می‌کنند. نوع خفیف زردی هیچ مشکلی ایجاد نکرده و در عرض یک الی دو هفته بهبود پیدا می‌کند. اما بی‌توجهی به زردی می‌تواند زمینه‌ساز یک سری مشکلات جدی شود.
هیچوقت نمی‌توان منکر تاثیرگذاری یک مادر یا پدر در روند درمان بیماری فرزندش شد. چون مادر یک نوزاد پیوسته با او در ارتباط است و اولین ،ی خواهد بود که نشانه‌های زردی در نوزاد را می‌بیند. حتی برای اطمینان یافتن از درمان زردی نوزاد خود، می‌تو،د دو بار در روز به پوست او نگاه کرده و وضعیت را بررسی کنید.
این شرایط بدنی بیشتر همراه با زردی فیزیولوژیک رخ داده و برای چند هفته یا ماه ادامه دارد. این نوع از زردی نوزاد خطرناک نبوده و جای نگر، ندارد.
در حالت عادی بیلی روبین‌های اضافه توسط کلیه‌ها و از طریق ادرار و مدفوع یا جفت و کبد از بدن خارج می‌شوند. اما بدن نوزاد تازه متولد شده ضعیف است و شاید اندام‌های او به تنهایی توانایی لازم برای دفع بیلی روبین را نداشته باشد. 